Kars’ta Rus Dönemi Eserleri Baltık Mimarisi

admin
|

Kars, özellikle Osmanlı ve Rus egemenliği döneminde inşa edilen birbirinden güzel mimari yapıları bulunuyor. Kars Kalesi tarafında bulunan Kaleiçi Mahallesi’nde daha çok Osmanlı eserleri bulunuyorken, daha içerilerde Rus mimarisinin etkisini görebiliyoruz.

1877 yılındaki Osmanlı Rus savaşından sonra Kars, Rus egemenliği altına girmiş ve 40 yıl boyunca, 1917 yılına kadar Rus egemenliği altında kalmış.

Ruslar Kars’ı işgal ettiklerinde buraya kendi ihtiyaçlarını giderebilecek binalar inşa etmeye başlamış. Sokakları birbirine dik kesen ızgara planlı caddeler oluşturmuşlar. Bu caddelere tek veya iki katlı, süslü, daha çok Baltık mimarisi stilinde yapılar inşa edilmiş.

Bu binaların inşasında sert ve dayanıklı olan bazalt taşı kullanılmış. Bazalt taşları koyu renkte olduğundan, Rus mimarisine genel anlamda koyu bir hava katıyor.

Kars Rum Baltik Mimarisi Ornekleri
Kars Rum Baltık Mimarisi Örnekleri

İki arabanın geçebileceği genişlikte kaldırımlara açılan bu evlerdeki ısıtma problemi de bize göre sıradışı bir yöntemle çözülmüş.

Peç ismi verilen bu ısıtma sisteminde, binadaki odanın bir köşesinde soba ya da şömine gibi bir ısıtma sistemi bulunuyor. Buradan başlayan ısı oda ile dışarısı arasındaki boşlukta dolaşıyor. Bu dolaşım, binanın ısınmasına yarıyor.

Kars’ta Baltık mimari tarzında inşa edilmiş onlarca bina bulunuyor. Bu binalardan bir kısmı satın alınıp restore edilerek, otel, restoran gibi işletmeler yapılarak kullanılmış.

Bir kısmı ise hiç el sürülmemiş, soğuk savaşın hatıralarıyla olduğu gibi kalmış ve zamana yenik düşerek tahribata uğramış. Bu tip yerlerin ya devlet tarafından aslına uygun olarak restore edilmesi ya da bir işletmeci tarafından satın alınarak, yine aslına uygun restore edildikten sonra kullanılması gerekiyor.

Yoksa gün gelir 100 yıllık bina yok olup gider. Binaların önlerinde sarı tabelalardan, binanın kaç yılında inşa edildiği, ne amaçla kullanıldığı gibi güzel bilgiler edinebilirsiniz.

Fethiye Camii, aslında 19. yüzyılda Ruslar tarafından inşa edilmiş bir kilise. Ancak Kurtuluş Savaşı’ndan sonra minareler eklenmiş ve cami olarak kullanılmaya başlanmış. Fethiye Camii’ye dış taraftan bakıldığında gerçekten göz alıcı bir hoşluğu bulunuyor. Caminin orijinal adı Aleksandr Nevski Katedrali.

Aleksandr Nevski, bir Rus kahramanı, bu nedenle bu isimde birçok yerde kilise ve katedrale rastlayabiliyoruz. Bulgaristan Sofya’ya gittiyseniz büyük bir Aleksandr Nevski Katedrali olduğunu hatırlarsınız.

Kars Fethiye Camii Rus Mimarisi
Kars Fethiye Camii

Caminin bir tarafında Türk devlet kurucularının büstleri bulunuyor. Batuhan, Timur, Osman Bey, Atatürk gibi tüm devlet büyüklerini bir arada görebiliyorsunuz.

Kars Devlet Buyukleri Bustleri
Kars Devlet Buyukleri Bustleri Ataturk

Fethiye Camii’nden İsmet İnönü Caddesi’ne doğru ilerlediğinizde Baltık mimari tarzında inşa edilmiş başka bir bina ile karşılaşırsınız.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tabelası asılı olan İl Özel İdaresi Binası 19. yüzyıl sonunda inşa edilmiş. Bazalt taşının koyu renkli, sağlam yapılı etkisini burada da görebiliyoruz.

Cumhuriyet’in ilanından sonra Ziraat Bankası olarak kullanılan bina1984 yılındaki restorasyon sürecinden sonra, bir süre Anadolu Lisesi hizmet binası olarak kullanılmış.

Kars Il Ozel Idaresi Binasi

19. yüzyıl eserlerinden olan sarı renkli Defterdarlık binası, 1980 yılına kadar Kars Valilik binası olarak kullanılmış. Defterdarlık binasının olduğu yer trafik olarak daha tenha olduğundan kaldırımların ve yolların keyfini daha iyi sürebilirsiniz bu civarda.

Kars Defterdarlik Binasi Rus Stili Kaldirimlari
Kars Defterdarlik Binasi Rus Stili Yollari

1907 yılında inşa edilmiş olan 3 katlı İl Sağlık Müdürlüğü binası da Cumhuriyet’in ilanından sonra hastane binası olarak kullanılmış.  Bu ve verdiğimiz örneklerdeki gibi binaları Kars’ta küçük bir geziye çıksanız dahi mutlaka görebilirsiniz.

Özellikle kar yağdığı dönemlerde Kars’ı gezerseniz Rusya’nın bir şehrindeymiş gibi hayal edebilirsiniz kendinizi. Soğuk olur, ama içinizi ısıtacak kültürü aşılarsınız bedeninize.

Kars Il Saglik Mudurlugu Rus Mimarisi
Kars Baltik Mimarisi Ornekleri Gezilecek Yerler

Kars’a kadar gitmişken Osmanlı yapılarını ve diğer yapıları da kaçırmamak için Kars gezilecek yerler sayfamızı ziyaret edin. Kars’a ulaşımın en eğlenceli yolu olan Doğu Ekspresi ile Kars seyahatini de bir gün mutlaka gerçekleştirin.