Amerika Bahşiş Rehberi: Kime Ne Kadar Verilir?

Amerika seyahatinizde sizi en çok zorlayacak konu dil veya trafik kuralları değil, karmaşık ve bazen agresifleşebilen bahşiş kültürüdür. Kasada önünüze çevrilen o tablet ekranında %20, %25, %30 seçeneklerini gördüğünüzde panik yapmayın. Amerika'da bahşiş, bizdeki gibi bir jest değil, hizmet sektörünün maaş sisteminin temel taşıdır. Ancak bu, her ekrana evet demeniz gerektiği anlamına gelmez.

Bu rehberde, bir restoranda garsonla göz göze geldiğinizde veya taksiden inerken ne yapmanız gerektiğini, cüzdanınızı gereksiz harcamalardan koruyarak anlatıyoruz.

Zamanınız kısıtlıysa, işte sektörlere göre güncel ve kabul gören standart oranlar:

• Garsonlar (Masaya Servis): %18 - %22
• Barmenler: İçki başına 1-2 USD veya hesabın %20'si
• Taksi / Uber / Lyft: %15 - %20
• Kahve Dükkanları (Barista): İsteğe bağlı (Genelde bozukluklar veya 1 USD)
• Otel Temizlikçisi (Housekeeping): Günlük 3-5 USD
• Valet (Vale): Aracı getirdiğinde 3-5 USD

Altın Kural: Vergi Öncesi mi Sonrası mı?

Çoğu turistin yaptığı en büyük hata, bahşişi faturanın en altındaki Grand Total (Genel Toplam) üzerinden hesaplamaktır. Amerika'da satış vergisi (Sales Tax) eyaletten eyalete değişir ve hizmet bedeline dahil değildir.

Bahşişinizi her zaman vergi eklenmemiş ara toplam (Subtotal) üzerinden hesaplamalısınız. Verginin bahşişini vermek zorunda değilsiniz.

Restoran ve Barlarda Bahşiş Kültürü

Amerika'da garsonlar genellikle asgari ücretin çok altında (saatlik 2-3 USD gibi) sembolik rakamlara çalışır. Gelirlerinin büyük kısmı sizin bırakacağınız bahşişe endekslidir.

Masaya Servis (Sit-down Dining)

Oturarak yemek yediğiniz, garsonun siparişinizi aldığı restoranlarda standart oran %18 ile %20 arasındadır. Servis çok iyiyse %22 ve üzeri bırakmak harika bir jest olur. %15 artık servis aksadı ama yine de veriyorum anlamına gelir.

Dikkat: Kalabalık gruplarda (genelde 6 kişi ve üzeri) fatura geldiğinde Gratuity Included veya Service Charge ibaresini kontrol edin. Bu, bahşişin (genelde %18) hesaba zaten eklendiği anlamına gelir. Bu durumda tekrar ekleme yapmanıza gerek yoktur.

Barlar ve Gece Kulüpleri

Burada kural biraz daha basittir. Eğer sadece bira veya şarap gibi basit bir içki alıyorsanız, içki başına 1 USD bırakmak yeterlidir. Ancak kokteyl gibi yapımı uğraş gerektiren içkilerde barmen başına 2 USD bırakmak servisin devamlılığı için önemlidir. Eğer tab (hesap) açtırdıysanız, gecenin sonunda toplam hesabın %20'si kadar bırakmanız beklenir.

Fast Food ve Al-Götür (Take-out)

İşte en çok kafa karıştıran nokta burası. Starbucks, yerel kahveciler veya sandviç dükkanlarında ödeme yaparken tablet size çevrilir ve bahşiş seçenekleri sunulur.

Kural net: Ayakta hizmet aldığınız, yemeğinizi kendiniz taşıdığınız yerlerde bahşiş zorunlu değildir. No Tip seçeneğine basmak ayıp sayılmaz. Ancak müdavimi olduğunuz bir yerse veya siparişiniz çok karmaşıksa 1 USD veya bozuklukları bırakmak nazik bir harekettir.

Ulaşım ve Konaklama Sektörü

Havalimanına indiğiniz andan itibaren bahşiş trafiği başlar.

Uber, Lyft ve Taksiler

Uygulama üzerinden çağırdığınız araçlarda yolculuk bittikten sonra puanlama ekranında bahşiş seçeneği çıkar. Sürücüyle hiç konuşmasanız bile, güvenli bir sürüş için %10-15 arası standarttır. Bagajınıza yardım ettiyse veya keyifli bir sohbet olduysa bu oranı %20'ye çıkarabilirsiniz.

Otel Personeli

Otelde en çok atlanan ama en çok hak eden grup kat görevlileridir (Housekeeping). Odanızı temizleyen görevliyi çoğunlukla görmezsiniz, bu yüzden yastığın üzerine günlük 3-5 USD bırakmak görünmez bir kuraldır.

• Bellboy (Bavul Taşıyıcı): Bavul başına 2-3 USD.
• Vale: Aracı teslim ederken değil, aracı size getirdiğinde 3-5 USD.
• Kapı Görevlisi (Doorman): Sadece taksi çağırmanıza yardım ederse 2-3 USD.

Hizmet Sektörü (Kuaför, Spa, Tur Rehberleri)

Kişisel bakım hizmetlerinde (kuaför, manikür, masaj) kural restoranlarla benzerdir; %20 güvenli limandır. Özellikle turistik turlarda, rehberiniz gün boyu sizinle ilgilendiyse, turun sonunda kişi başı 5-10 USD veya tur ücretinin %10-15'i kadar bahşiş verilmesi beklenir.

Ne Zaman Bahşiş Vermemelisiniz?

Her yerde elinizi cebinize atmanıza gerek yok. Şu durumlarda bahşiş beklenmez:

• Musluk tamircisi, kablo teknisyeni gibi evinize gelen teknik servis elemanları.
• Doktor, avukat, muhasebeci gibi profesyonel meslek sahipleri.
• Market kasiyerleri (Süpermarketlerde paketleme yapan görevliler hariç, onlara bazen 1-2 USD verilebilir).

Bahşiş Vermezseniz Ne Olur?

Polis çağırmazlar ama sosyal bir kriz yaşayabilirsiniz. Restoranda hiç bahşiş bırakmazsanız, garsonun peşinizden gelip Serviste bir sorun mu vardı? diye sorması çok olasıdır. Bu hem sizin hem de işletme için utanç verici bir an olabilir. Eğer servis gerçekten kötüyse, hiç bahşiş bırakmamak yerine %10 bırakıp yöneticiye şikayette bulunmak daha yapıcı bir yöntemdir.