Eski Doğanbey Köyü Gezi Rehberi: Tarihi Sokaklar ve Karina Sahili

Söke ovasının bittiği, dağların denize dik inmeye başladığı o noktada, zamanın durduğu bir yer var. Birçoğumuz burayı Entelköy Efeköy'e Karşı filminin çekildiği o doğal plato olarak tanıdık ama Eski Doğanbey Köyü (eski adıyla Domatia), bir film setinden çok daha fazlası. Arnavut kaldırımlı sokakları, devasa çınar ağaçları ve Rum mimarisinin en zarif örneklerini taşıyan taş evleriyle burası, Ege'de hala sessiz kalabilen nadir rotalardan.

Burası klasik bir turistik gezi noktası değil; yüksek sesle müzik dinleyebileceğiniz, kalabalıklar içinde kaybolacağınız bir yer hiç değil. Burası, Dilek Yarımadası Milli Parkı sınırları içinde, sırtını Mykale (Dilek) Dağları'na yaslamış, yüzünü ise Büyük Menderes Deltası'nın lagünlerine dönmüş bir açık hava müzesi. Eğer rotanızı Didim gezilecek yerler veya Kuşadası tarafına çevirdiyseniz, bu saklı tarihi mutlaka listenize eklemelisiniz.

• Konum: Aydın, Söke (Priene Antik Kenti yakını)
• Giriş Ücreti: Köye giriş ücretsiz. (Müze/Ziyaretçi merkezi için sembolik ücret olabilir).
• Müzekart: Ziyaretçi Tanıtım Merkezi'nde geçerli değil.
• Ziyaret Saati: Yerleşim yeri olduğu için sınır yok ancak 09:00 - 19:00 arası en ideal zaman.
• Otopark: Köy içinde araç yasak, girişteki alana park etmelisiniz.

Eski Doğanbey Köyü (Domatia) Nerede ve Nasıl Gidilir?

Eski Doğanbey, Aydın'ın Söke ilçesine yaklaşık 30 kilometre uzaklıkta bulunuyor. Köye ulaşım için en sağlıklı yöntem şahsi aracınızla gitmek çünkü buraya doğrudan giden bir dolmuş veya otobüs seferi maalesef bulunmuyor.

Özel Araç ile Ulaşım Rotası

Söke-Milas karayolunu takip ederken Didim/Güllübahçe sapağına girmeniz gerekiyor. Bu yol sizi önce tarihi Priene Antik Kenti ile karşılayacak. Priene'yi geçtikten sonra, "Eski Doğanbey" tabelalarını takip ederek zeytin ağaçları arasındaki o hafif virajlı yola gireceksiniz. Yolun sonunda sizi deniz değil, dağın yamacına kurulmuş taş evler karşılayacak.

Otopark ve Köy İçi Ulaşım

Köyün en önemli kuralı şudur: Araçla sokaklara girmek yasak. Zaten sokaklar o kadar dar ve koruma altında ki, aracınızla girmeniz fiziksel olarak da pek mümkün değil. Köyün hemen girişinde, mezarlığın alt tarafında ücretsiz bir otopark alanı var. Aracınızı buraya bırakıp yaklaşık 5 dakikalık hafif rampa bir yürüyüşle köy meydanına ulaşıyorsunuz. Yaz aylarında hafta sonu giderseniz bu alan çabuk dolabiliyor, erken gitmenizde fayda var.

Doğanbey Köyü'nün Hüzünlü Tarihi: Mübadele ve Göç

Köy sokaklarında dolaşırken hissedeceğiniz o melankolik hava tesadüf değil. Köyün tarihi M.Ö. 7. yüzyıla kadar uzansa da, bugünkü mimari karakterini 19. yüzyılın sonlarında burada yaşayan Rumlar oluşturmuş. O zamanki adı Domatia olan köy, "odalar" anlamına geliyor.

Ege mimarisinin en güzel örneklerinden taş evler ve Doğanbey manzarası.

1924 yılındaki Nüfus Mübadelesi sırasında, burada yaşayan Rum halkı Yunanistan'a göç etmek zorunda kalmış. Onların yerine Selanik'ten gelen Türk aileler yerleştirilmiş. Ancak Balkanlar'dan gelen halk, buradaki tarım arazilerinin kısıtlı olması ve yerleşimin dağlık yapısına alışamadığı için zamanla köyü terk edip aşağıya, denize daha yakın olan Yeni Doğanbey köyüne taşınmış. 1980'lere gelindiğinde köy neredeyse tamamen terk edilmiş bir hayalet kasabaya dönüşmüş. Bugün gördüğünüz o muazzam restorasyonlar ise 1990'lardan sonra, köyün değerini fark eden doğa severlerin evleri satın alıp aslına uygun yenilemesiyle başlamış.

Doğanbey'de Gezilecek Yerler ve Aktiviteler

Doğanbey'de "gezilecek yerler" listesi yaparken AVM'ler veya büyük tesisler beklemeyin. Buradaki en büyük aktivite, tarihin içinde kaybolmak ve detayları fotoğraflamak.

Dilek Yarımadası Ziyaretçi Tanıtım Merkezi (Eski İlkokul)

Köy meydanına geldiğinizde sizi karşılayan en görkemli yapı, 1890 yılında hastane olarak inşa edilen, daha sonra ilkokula çevrilen o büyük taş bina. Günümüzde Dilek Yarımadası Milli Parkı Ziyaretçi Tanıtım Merkezi olarak hizmet veriyor.

Mübadele öncesi mimariyi yansıtan eski yapılar ve cami minaresi.

Binanın içi gerçek bir müze gibi. Bölgede yaşayan hayvanların (Dilek Yarımadası'nın meşhur Anadolu Parsı dahil) tahnit edilmiş örneklerini, bitki çeşitliliğini ve köyün tarihini anlatan objeleri burada görebilirsiniz. Bina avlusundan Menderes Deltası'na bakmak ise paha biçilemez. Merkez genellikle mesai saatleri içinde açık ve Pazartesi günleri kapalı olabiliyor.

Tarihi Rum Evleri ve Fotoğrafçılık

Köydeki evlerin her biri ayrı bir sanat eseri. Renkli panjurlar, taş işçiliği bacalar ve avlulardan sarkan begonviller, fotoğraf tutkunları için harika kareler sunuyor. Ancak unutmamanız gereken kritik bir nokta var: Bu evlerin büyük çoğunluğu özel mülk. İnsanlar burada yaşıyor. Pencerelerden içeri bakmamak, bahçelere izinsiz girmemek ve sessizliği korumak buradaki en önemli görgü kuralı.

Doğanbey sokaklarında görebileceğiniz restore edilmiş taş ev detayları.

Şorlak Şelalesi ve Yürüyüş Parkuru

Eğer kondisyonunuza güveniyorsanız, köyün içinden geçen ve dağa doğru uzanan Olukdere Kanyonu yürüyüş parkurunu deneyebilirsiniz. Yaklaşık 1-2 saatlik zorlu bir yürüyüşle, yağışlı mevsimlerde (Kış ve İlkbahar başı) akan Şorlak Şelalesi'ne ulaşılıyor. Yazın giderseniz şelaleyi kurumuş bulabilirsiniz, bu yüzden sıcak havalarda bu parkuru sadece manzara için tercih edin.

Karina Sahili: Doğanbey'in Denize Açılan Kapısı

Eski Doğanbey'i gezdikten sonra "biraz da deniz havası alalım" derseniz rotanız kesinlikle Karina Sahili olmalı. Köyden çıktıktan sonra toprak ve stabilize karışık yolu takip ederek yaklaşık 9 kilometre daha gittiğinizde, Büyük Menderes'in denizle buluştuğu o büyülü lagüne ulaşıyorsunuz.

1900'lü yıllarda burası işlek bir ticaret limanıymış. Ege adalarından gelen mallar burada toplanır, buradan gönderilirmiş. Bugün ise sadece birkaç balıkçı teknesi, salaş balık restoranları ve inanılmaz bir gün batımı manzarası var. Karina'da denize girmek çok tercih edilen bir aktivite değil (zemin balçık olabilir ve sığdır), burası daha çok manzara ve yemek için gidilen bir nokta.

Karina'da Ne Yenir? Burada lüks beklemeyin. Sahil kenarına atılmış masalarda, o gün denizden ne çıktıysa onu yersiniz. Genellikle çipura, levrek veya kefal bulunur. Yanına Ege otları ve kalamar da eklediniz mi, günün yorgunluğunu atmak için en iyi menüyü oluşturmuş olursunuz. Fiyatlar, turistik Kuşadası gezilecek yerler ortalamasına göre bir tık daha makul seviyelerde olabilir ama yine de oturmadan önce menüdeki fiyatları kontrol etmekte fayda var.

Doğanbey Köyü Kahvaltı ve Yemek Mekanları

Köy içinde yemek ve içmek için seçenekleriniz sınırlı ama oldukça kaliteli.

• Köy Kahvesi: Meydanın hemen köşesinde. Bazen açık bazen kapalı olabiliyor. Açık bulursanız asırlık çınar altında bir Türk kahvesi veya ev yapımı karadut şerbeti içmek farz.
• Girişteki Mekanlar: Otoparktan köye çıkarken sağda ve solda birkaç butik kafe ve gözlemeci göreceksiniz. Buralarda serpme kahvaltı servisi veriliyor. Ürünler genelde köy halkının bahçesinden, reçeller ev yapımı.

Köy meydanındaki ağaçların gölgesinde dinlenebileceğiniz sakin alanlar.

Eski Doğanbey Köyü'nde Konaklama

Eski Doğanbey'de "her bütçeye uygun otel" bulamazsınız. Buradaki konaklama yerleri, restore edilmiş taş konaklardan dönüştürülen birkaç butik otel ve pansiyondan ibaret. Fiyatlar, sundukları tarihi atmosfer ve sessizlik nedeniyle ortalamanın biraz üzerinde.

Eğer daha ekonomik veya hareketli bir konaklama arıyorsanız, rotanızı 40 dakika mesafedeki Didim'e veya 20 dakika mesafedeki Güllübahçe tarafına çevirebilirsiniz. Güllübahçe'de Priene manzaralı küçük pansiyonlar da keyifli bir alternatif olabilir. Bölgeye yakınsanız, Zeus Mağarası ve çevresindeki butik otelleri de değerlendirebilirsiniz.

Uzman Tavsiyesi: Buraya bahar aylarında, özellikle Nisan-Mayıs gibi gelirseniz, köyün her yanını saran rengarenk çiçekleri ve doğanın uyanışını yakalarsınız. Yazın ortasında giderseniz, taş evlerin arasındaki sokaklar biraz sıcak olabilir, gezinizi akşamüstü saatlerine denk getirmeyi deneyin.