Parayı kimler buldu? Lidyalılar ve Lidyalıların tarihteki ilk parayı bulduğu yer, aynı zamanda Lidyalıların başkenti Sardes’tir. Sardes Antik Kenti, Manisa’da gezilecek yerler listesinde yer almalı mutlaka.
Sardes Antik Kenti tarihi hakkında kısa bilgi
Bozdağ’ın eteklerindeki Sardes, stratejik konumu itibarıyla MÖ 1200’lü yıllarda Lidya Krallığı’nın başkenti olmuş. Antik dünyadaki önemli merkezlerden biri olan Sardes’i bu kadar ünlü yapan ise para basan ilk devlet olması. Dünyaya sikke kazandırmış ve bu icadı devleti zenginleştirmiş.
Sart Antik Kenti olarak da bilinen Sardes kazıları sonucu ortaya çıkan belli başlı yapılar var. Sinagog, Gymnasium ve tapınak, kazılar yapıldıktan sonraki en belirgin yapılar arasında.
Ve burada yapılan kazılar sonucu çıkarılan taşınabilir eserler Manisa Arkeoloji Müzesi‘nde sergileniyor. Buradan kıymetli eserlerin çıkarılmasının ana sebeplerinden biri de Sardes’in Kral Yolu üzerinde olması. Kral Yolu, Efes Antik Kenti‘nden İran’daki Persepolis’e kadar uzanan antik bir anayol.
Gymnasium: Sardes’te görülmesi gereken yerlerden biri tüm heybetiyle dikkatleri çeken Gymnasium. Türkiye’de ayakta kalabilen Gymnasium olarak ilk 3’e girebilir burası.
Eski Yunan ve Roma’da spor etkinliklerinin yapıldığı Gymnasium’un arkasında bir de havuz kalıntısı bulunuyor. Gymnasium ve hamam binalarının yan yana inşa edildiği bir spor kompleksi burası.
Sinagog: Sardes, inanç turizmi konusunda da önemli bir yere sahip. Manisa, İncil’de geçen 3 kilisenin bulunduğu bir şehrimiz ve bunlardan biri de Sart’ta bulunuyor. Bu Hıristiyanları ilgilendiren kısım.
Bir de Yahudilerin ilgilendiği yapı var. Sardes Sinagogu, Kudüs’teki ve Babil’deki sinagoglardan sonra dünyadaki 3. sinagog. Bizans dükkanlarından sonra sola döndüğünüzde bu Sinagog kalıntıları çıkıyor karşımıza.
Kalıntı dediğimize bakmayın, sütunlardan yer mozaiklerine harika yapılar var. Zamanının en büyük sinagoguymuş bu ve yaklaşık 1000 kişi aynı anda ibadet edebiliyormuş.
Bizans dükkanları: Roma yolu veya Roma Caddesi olarak bilinen alan da, antik dönem Bizans dükkanlarının bulunduğu yer. Lokanta, ayakkabıcı, boya dükkanı birçok farklı dükkan burada konumlanmış.
Her birinin açıklamaları ile görselliği yansıtması için yapılan çizimler, geziyi öğretici bir hale getirmiş. Sardes’in parayı bulması bir yana, parfüm, kiremit ve ruj başka ilkleri de var. Lidyalılar oldukça zekilermiş ve bu zekalarını şehirlerinde kullanmışlar.
Tuvaletleri de görmeden geçmeyin. Aynı odada bir düzine insanın tuvaletlerini yapabileceği ve gelişmiş kanalizasyon sisteminin olduğu kalıntıları da görmelisiniz.
Sardes Antik Kenti, bir antik kentte olması gereken akropolis veya tiyatro gibi önemli bölümleri de yok değil, ancak yukarıda saydıklarımız kadar ayağa kaldırılamamış ya da günümüze ulaşamamışlar.
Örneğin tarihin en eski tiyatrolarından biri burada olmasına karşın hala kazılıp gün yüzüne çıkarılmayı bekliyor.
Sadece tiyatro değil alan o kadar büyük ki, Roma ve Bizans döneminden kalan eserlerin bir kısmında çalışmalar yapılmasına rağmen günümüzde hala Lidya dönemindeki yapılardan toprak üzerine çıkan çok az yer olduğu söyleniyor.
Artemis Tapınağı: Gymnasium’un bilet gişesi kapısının önünden 100 metre daha ilerleyin ve hediyelik eşya satan dükkanların arasında bir Artemis Tapınağı’nı gösteren kahverengi bir tabela görürsünüz. Oradan girip 1km boyunca ilerlediğinizde antik kente girersiniz.
Sardes’in tapınağı, Ion düzenine sahip, dünyanın en büyük ve etkileyici tapınaklarından biri. Günümüze kadar ulaşmış olan sütunların arasında dolaşırken ne kadar büyük olduğunu düşünebilirsiniz. Tapınağın iki sütunu tamamen ayakta olduğunu görmek mümkün.
Sardes Antik Kenti giriş ücreti ve ziyaret
Sardes Antik Kenti girişi ücretli ve Müzekart kullanıcıları için ücretsiz. Yaz sezonunda 08:00 – 19:00, kış sezonunda 08:00 – 17:00 saatleri arasında ziyaret edilebiliyor.
Sardes Antik Kenti nerede ve nasıl gidilir?
Sardes Antik Kenti, Manisa’nın Salihli ilçesinde yer alan bir antik kent. Salihli ilçe merkezine çok yakın. Salihli’nin 9,5km (11dk) batısında.
Bozdağ, Tire ya da Kula gezinizde ziyaret edebileceğiniz bir konumda. Ödemiş Gölcük Gölü ile arasındaki mesafe 35km (60dk), Kula Peri Bacaları’na olan uzaklığı 75km (55dk). Sardes Antik Kenti’ne tren ile ulaşım da mümkün. Salihli Tren Garı’na kadar geldikten sonra minibüslerle Sardes’e ulaşabilirsiniz.
