Gerze’nin Doğal Güzellikleri ve Tarihi: Keşfetmeniz Gereken Yerler

Gerze’ye hiç gittiniz mi? Karadeniz’in bu şirin ilçesi, doğal güzellikleri ve ilginç hikayeleriyle dikkat çekiyor. Gerze horozunun öyküsünü duymuş muydunuz? Peki ya dost canlısı beyaz balina Aydın’ın hikayesini? Gerze’nin deniz feneri, İskele Parkı ve daha pek çok yeri keşfetmek için hazır mısınız?

Sinop’un şirin bir ilçesi olan Gerze, tertemiz sahili ve yemyeşil ormanlarıyla dikkat çekiyor. Dikmen, Sinop ve Boyabat ile çevrili olan bu huzur dolu turizm cenneti, 2017 yılında Cittaslow (sakin şehir) felsefesine uygun bulundu.

Gerze, küçük bir liman bölgesi ve Sinop’un en tatlı ilçelerinden biri. Tarihte Zagora, Gürzühatun, Savetove, Argibete gibi isimlerle anılan Gerze, Paflagonyalılar’ın Kızılırmak’ın batı bölgesine Gezonolit adını vermesiyle zamanla Gerze adını aldı.

Gerze, bir zamanlar tütüncülükle geçimini sağlıyordu. Ancak tütün fabrikasının kapanmasıyla halk sadece balıkçılıkla uğraşmak zorunda kaldı. Liman sahili boyunca harika fotoğraflar çekebileceğiniz, balıkçı teknelerinin barındığı ve konakladığı bir yer olan Gerze, ziyaretçilerine sakin ve huzurlu bir ortam sunuyor.

Küçük bir yer olmasına rağmen, deniz kıyısına belediye tarafından yapılan güzel bir park bulunuyor. Türk bayrağı ile süslenmiş bu park, Çakmaktaş ağırlıklı çizgi film karakterleriyle donatılmış. Bu parkın içindeki birbirinden güzel kafelerde deniz manzarası eşliğinde bir şeyler içebilirsiniz.

Gerze’de Ne Yapılır?

Gerze küçük bir yer olmasına karşın yapılacak birçok şey bulunuyor. Birkaç gününüzü buraya ayırarak hem huzuru yaşayabilir, hem de doğasını keşfe çıkabilirsiniz.

Gerze’nin Lezzetlerini Keşfedin

Gerze’ye gittiğinizde mutlaka tatmanız gereken bazı özel lezzetler bulunuyor. Bunların başında cevizli mantı geliyor. Cevizli mantı, normal mantının üzerine yoğurt yerine yağlı ceviz konularak servis ediliyor ve gerçekten çok lezzetli. Sabah kahvaltısında ise Gerze simidini denemelisiniz. Normal simitlerden farklı olarak, yarıçapı daha küçük ve daha ince yapılıyor.

Bir başka yöresel lezzet ise tirit. Bu yemek, oldukça yağlı olmasına rağmen denemeye değer. Yufkalar tepsinin etrafına diziliyor, her birinin üzerine tereyağı gezdiriliyor ve ortası boş bırakılarak tavuk suyu ve tavuk parçaları ekleniyor. Nokul adı verilen bir diğer lezzet ise rulo börek şeklinde hazırlanıyor ve cevizli, kıymalı, patatesli çeşitleri bulunuyor.

Karadeniz’in ünlü hamsilerinin en iyisi Gerze’den çıkarılıyor. Bu nedenle av mevsiminde birçok balıkçı teknesiyle karşılaşabilirsiniz. Gerze hamsisini bolca duymanız mümkün. Ayrıca Gerze pidesi de oldukça meşhur, ince hamurdan yapılan bu pide bir nevi etli ekmek gibi lezzetli bir seçenek.

Gerze’de yemek yiyebileceğiniz güzel mekanlar arasında sahilin yanındaki Küpler Kafe ve Lila Cafe öne çıkıyor. Bu mekanlarda ev yapımı mantı dahil birçok lezzeti bulabilirsiniz. Gece vakti canınız işkembe çorbası çekerse, İskele Caddesi’nin Salih Usta Caddesi ile kesiştiği noktada bulunan çorbacıya uğrayabilirsiniz. Gerze iskelesi ve limanına nazır bir yerde çay içmek isterseniz, İskele Aile Çay Bahçesi’nin üst katını tercih edin.

Bisikleti kiralayın

Gerze’yi keşfetmenin en eğlenceli yollarından biri bisiklet kiralamak. Gerze İskelesi’nin sol tarafında birkaç deniz bisikleti bulunuyor. Bu deniz bisikletlerinden kiralayarak Gerze’yi denizden görebilirsiniz. Ayrıca, kara bisikleti kiralayarak da şehri keşfetmek mümkün. İskele Caddesi’nden İskele Parkı’na inen yolda sağ tarafta bisiklet kiralayıp Gerze’yi gezebilir ve İskele Parkı’nda dolaşabilirsiniz.

Gerze’de Denize Girme Keyfi

Karadeniz, yoğun ve sert dalgalarıyla bilinen bir bölge. Bu yüzden her yerde denize girmek güvenli olmayabiliyor. Ancak Gerze, deniz turizmi açısından Karadeniz’de önemli bir yere sahip. Teknelerin barındığı limanda bulunan tesislerde rahatlıkla denize girebilirsiniz. Bu alanlar, sakin ve güvenli ortamlarıyla öne çıkıyor, böylece denizin tadını çıkarabilirsiniz. Gerze plajları sayfamızdan plajları inceleyebilirsiniz.

Yakup Ağa Konağı’nı Ziyaret Edin

Gerze’nin yangınından günümüze kalan nadir yapılardan biri olan Yakup Ağa Konağı, mutlaka görülmesi gereken yerlerden biri. Bu konak, Gerze’nin mimari özelliklerini açık bir şekilde sergiliyor ve renkli, kaliteli işçiliği ile dikkat çekiyor.

1911 yılında Çerkez Hacı Zekeriye Efendi’nin oğlu Yakup Ağa tarafından yaptırılan bu konakta, becerikli Rus kalfaları çalışmış. Konağın kapıları, tavanları ve dolapları çeşitli çiçek ve geometrik desenlerle süslenmiş. Yapımında Rusya’dan getirtilen kaliteli keresteler kullanılmış, zira Yakup Ağa kereste ticaretiyle uğraşan bir tüccar olduğundan bu malzemeleri temin etmekte zorlanmamış.

Konağın zemin katında dört dükkan, mutfak, çamaşırhane ve iki fırın bulunacak şekilde tasarlanmış. Üst katlarda ise 12 oda, 6 tuvalet ve 6 banyo yer alıyor. 2005 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından restore edilen yapı, 2008 yılında tamamlanan restorasyon sonrası turizme kazandırıldı.

Gerze’yi Yukarıdan İzleyin

Gerze’nin dışına çıkıp biraz daha geniş bir perspektiften bakmak isterseniz, Sinop Bafra Yolu üzerinde yer alan Piretün Bahçesi’ne uğrayabilirsiniz. Bu kafe, Gerze’yi ve limanı hafif yukarıdan gören harika bir manzaraya sahip.

Güzel bir peyzajı olan Piretün Bahçesi, uygun fiyatları ve lezzetli tatlılarıyla da öne çıkıyor. Özellikle tirileçeyi denemenizi tavsiye ederim. Ayrıca, Gerze’de benzerine rastlanmayan ambiyansı ve arka planda çalan sakin müzikleriyle nezih bir ortam sunuyor.

Deniz Feneri’ne Çıkın

Gerze Limanı’nın sol tarafında bulunan deniz fenerine doğru bir yürüyüş yapın. Bu deniz fenerinden Karadeniz’in sert dalgalarının dalgakıranlar tarafından nasıl yumuşatıldığını izleyebilirsiniz.

Eskiden deniz fenerinin dışında kalan tüm alanlar, denizin doldurulmasıyla inşa edilmiş. Karadeniz’in hırçın dalgaları arasında balıkçılar ve tekneler için bir liman görevi gören Gerze Limanı’ndaki büyük taşlar, zamanında kamyonlar aracılığıyla taşınmış ve bitmek bilmeyen bir inşaat süreci yaşanmış.

İskele Parkı’nda Yürüyün

Gerze’deki İskele Parkı ve parkın denize bakan sahili, halkın akşamları yürüyüş yaptığı, bisikletlilerin bisiklete bindiği, hediyelik eşyaların ve mısır gibi yiyeceklerin satıldığı bir yürüme alanıdır.

Banklarda oturup ayın deniz üzerindeki yansımasını izleyebilir veya sakin denize nazır kayalıklarda oturup gökyüzündeki yıldızları seyredebilirsiniz. İskele Parkı’nda yapay bir şelale de bulunuyor. Elinize çayınızı alıp çimlere oturun ve bu sakinliğin tadını çıkarın. Fotoğraflarda köprü Mostar Köprüsü gibi gözükse de, aslında küçücük bir köprü olduğunu unutmayın.

Doğasını Keşfe Çıkın

Gerze, sadece deniz kenarındaki küçük bir yerden ibaret değil. İçine girdikçe açılan birçok doğal güzelliklere sahip. İç kesimlere doğru ilerledikçe köyleri, şelaleleri ve Doğu Karadeniz’i andıran dağları ve tepeleri bulunuyor. Gerze’ye 20 km mesafedeki Sorkun Köyü’nün yanındaki Sorkun Şelaleleri, mutlaka görülmesi gereken yerlerden biri. Ayrıca, Acısu mevkii, Gerze ormanları arasında uzaktan ve yukarıdan Gerze’yi görebileceğiniz harika bir yer.

Gerze Tarihi

Gerze, az katlı ve güzel evleriyle bilinirken, kötü bir tarihe de sahip. 13 Şubat 1956’da, bir kadının mangalı devirmesi sonucu çıkan yangın kısa sürede büyüyerek Gerze’deki ahşap evlerin büyük bir kısmını yok etti. Yangının çıktığı mevsimde her evde kurutulmuş tütünler bulunuyordu ve şiddetli lodos esintileri yangının hızla yayılmasına neden oldu.

Gerze’de o dönem elektrik ve telefon imkanları çok kısıtlı olduğundan, yangın sırasında halk silahlarını ateşleyerek çevre il ve ilçelere haber vermeye çalıştı. Ancak yangın o kadar hızlı yayıldı ki, insanlar evlerine su taşıyana kadar evler kül oldu. Yangından kaçmak isteyen bazı kişiler, yanmaz sanılan hamama sığındı fakat ahşap müştemilatı tutuşunca boğularak hayatlarını kaybettiler.

Yangın, 18 saat sürdü ve 20’ye yakın kişinin hayatını kaybetmesine, 833 ev ve 300 dükkanın yok olmasına neden oldu. Yangının ardından tüm Türkiye’den yardım yağdı. Futbol maçlarının gelirleri, taksi ve dolmuşların gelirleri Gerze’ye bağışlandı. Cumhurbaşkanı Celal Bayar, yangından sonra Gerze’yi ziyaret etti ve kimsenin mağdur edilmeyeceğini söyledi.

O dönemde doğal afetler için devlet yardımı sağlayacak bir yasa yoktu, bu nedenle yeni bir afet yasası çıkarılarak “Gerze Yasası” adı altında devlet tarafından yeni evler yapıldı. Devlet, dileyenlere kendi evlerini yapmaları için yardım sağlarken, dileyenler ise devletin yaptırdığı iki katlı evlerden satın alabildi. Yangından sonra yeniden imar edilen Gerze, modern bir ilçe haline getirildi, ancak halk, bahçeleri ve gül bahçeleriyle ünlü evlerin yok olmasının acısını hala derinden hissediyor.

Gerze’de Öne Çıkanlar

Gerze Horozu

Gerze’nin kendine özgü bir horozu var. Denizli horozu kadar ünlü olmasa da, dünya tavukçuluk literatüründe Gerze horozu olarak bilinir. Simsiyah tüyleri ve kırmızı ibiğiyle dikkat çeken bu tür, sabah, öğle, ikindi, akşam, yatsı ve gece düzenli olarak öter. Sahiplerini tanır, kıskanç ve dövüşçü bir yapıya sahiptir. Gerze horozları, karakteristik özellikleri ve güçlü kişilikleriyle öne çıkar.

Beyaz Balina Aydın

Gerze, 1991 yılında dost canlısı ve insanlardan ürkmeyen beyaz balina Aydın ile ün kazanmış. Ukrayna’nın Sivastopol kentinden gelen ve Beluga türü olan Aydın, insanlarla dostane ilişkiler kurarak onların verdikleri balıklarla beslenmiş.

Rusların açıklamalarına göre, Aydın Rusya Bilimler Akademisi’ne bağlı bir araştırma havuzundan kaçmış. İngilizlere göre ise, Kazachi Koyu’ndaki askeri bölgeden kaçan bir mayın taşıyıcısı olarak yetiştirilmiş.

Gerze’de büyük bir ilgiyle karşılanan Aydın, maalesef bir gün Rus görevliler tarafından zorla geri götürülmüş. Sovyetler Birliği’nden kaçan ve Gerze’de yeni arkadaşlıklar kuran Aydın, Gerze’nin tanınmasında önemli bir rol oynamış. Gerze’yi daha yakından tanımak ve doğasını, ruhunu hissetmek için bu ilçeyi ziyaret etmek gerekiyor.

Sonuç

Gerze, kendine özgü hikayeleri ve doğal güzellikleriyle keşfedilmeyi bekleyen bir hazine. Gerze horozu, beyaz balina Aydın ve daha birçok ilginç detay, bu şirin ilçeyi unutulmaz kılıyor.