Apollo Smintheion
Apollon Smintheius Tapınağı, Çanakkale’de bulunan Biga Yarımadası’nın Gülpınar Köyü’nde yer alır. Batısında, Asya’nın en batı ucu olan Baba Burnu bulunan tapınak, mitolojide müziğin, sanatın, güneşin ve şiirin tanrısı Apollon için inşa edilmiştir.
Apollon Smintheion, mitolojik bir efsaneye konu olmaktadır. Kral Agamemnon önderliğindeki Aklia donanması Anadolu sahiline gelerek Apollon Tapınağı’nı yağmalar ve tapınağın rahibesi olan Khryseis‘i (bugünkü adı Gülpınar), köle olarak alır.
Bu duruma sinirlenen Apollon ise Aklia ordusuna fare ile veba salgını gönderir. Apollon Smintheus, Farelerin Efendisi anlamına gelir. Smintheus kelimesinin, fare anlamına gelen sminthos kelimesinden türediği düşünülür.
MÖ 150 yıllarında inşa edilen tapınak, Troya şehrindeki Athena Tapınağı’ndan sonra en önemli kutsal alan sayılıyor.


İlk olarak 1853 yılında, harita çalışması için Troas bölgesine gelen İngiliz Amiral R.N. Spratt tarafından bulunan buluntular, 1866 yılında R. Pullan tarafından daha detaylı bir şekilde ortaya çıkarılır.
Yine de verim alınamayan Smintheion Tapınağı, 1980 yılından itibaren bugüne kadar kazı çalışmaları içerisindedir.
3 farklı taş malzemesi ile inşa edilen yapının 30 metre x 47 metre olduğu saptanmış ve 11 basamak üzerine 8 x 14 sıralı, toplamda 44 sütunla çevrili bir yapısı olduğu görülmüştür.
Yüksekliği 17 metre olan ve mitolojik sahnelerle İlyada Destanı’nı anlatan tapınak, Helenistik dönemdeki İon üslubunun en iyi örneklerindendir.


Apollon Tapınağı kalıntıları geziniz sırasında, ziyaret edebileceğiniz Troia Savaşı’nın da detaylı olarak anlatıldığı bir depo müze bulunuyor. Bu müzede Apollon Tapınağı kazısından çıkarılan buluntular sergileniyor.
İlgisizlikten ve bakımsızlıktan zaman içerisinde, çevre halk tarafından yağmalanan ve taşları başka amaçlar için kullanılan tapınağın dağılmış parçaları toplanıyor. Tapınaktan 50 kilometre uzaklıkta bile tapınağa ait olan parçalar olduğunu söyleyen arkeologlar, buldukları tarihi sütun parçalarını tapınağa geri getirerek, sütunları tekrar ayağa kaldırmayı planlıyor.
Şimdiye kadar 8 adet sütunun dikili durduğu tapınakta, umarız ki eski heybetli görünümüne tekrar kavuşur.