Adatepe Köyü: İda Dağı'nın Taş Evleri ve Zeus Altarı
Kaz Dağları’nda uçsuz bucaksız zeytin ağaçları arasına saklanmış küçük, tatlı, sevimli bir köy olan Adatepe Köyü, tıpkı arkadaşı Yeşilyurt Köyü gibi Ege’nin en iyi korunmuş köylerinden biri.
Doğal sit alanı içerisinde yer aldığından koruma altına alınan Çanakkale’nin Küçükkuyu beldesindeki Adatepe Köyü, oksijeni bol bir köy olduğundan taş sokakları arasında yürümek başınızı döndürebilir.
Adatepe Köyü tarihi
Yeşilyurt Köyü ile aynı kaderi paylaşmış Adatepe Köyü. Rumlarla Türkler birlikte yaşarken, 1924 yılındaki mübadele sonrası Rumlar göç etmek zorunda kalmış.
Adatepe’de yapıların neredeyse tamamı taş yapı ve evlerin çoğu restore edilerek kimisi butik otellere, kimisi restoran ve kafelere dönüştürülerek işletmeye açılmış.
Bu tarihi yapıların bazıları da büyük şehirlerden kafa dinlemek için göç edenlere ait. Taş yapıların arasında dolaşmak büyük bir keyif, kendinizi büyük bir film stüdyosunda hissediyorsunuz.
Adatepe Köyü’nde görmeniz gereken yerlerden biri de Taşmektep. Burası adı üzerinde bir okulmuş. 1947 – 1985 yılları arasında hizmet veren ilkokul, kapandıktan sonra, 1997 yılında yetişkinlere felsefe, sanat, edebiyat tarzında seminerlerin yapıldığı bir okula dönüşmüş.
Adatepe Köyü çevresinde görülecek yerler
Adatepe Köyü, kendine has mimarisiyle, taş evleri ve zamanla restore edilen yapılarıyla yeni yeni keşfedilen bir değere sahip. Adatepe içerisinde ve çevresinde de gezilecek birkaç yer bulunuyor.
Zeus Altarı: Zeus ve Hera’nın Adatepe’deki Aşk Noktası
Adatepe Köyü’nün hemen yanı başında İlyada destanında konu olan Gargaros olarak geçen bir zirve bulunuyor. Adatepe’ye giderken sağ tarafta göreceğiniz bir kapı da sizi Zeus Altarı’na götürüyor.
Çam ağaçları arasında, böcek sesleri ve hafifçe esen rüzgarın çıkardığı hışırtıların eşliğinde, 900 metrelik patikayı yürümek bence bir hayli keyifli. Parkur zor bir parkur değil, neredeyse düzlük bir yürüyüş yolu.
Zeus Altarı, zirvede büyük bir kaya parçasına oyulmuş. Sunağın üzerine, kayaya oyuk basamaklardan oluşan merdiven ile çıkılıyor. Çıktığınızda ise Edremit Körfezi’ne ait harika bir manzara sizi karşılıyor olacak.
Antik Çağ’da sunaklar, Tanrılara kurban vererek veya adaklar adayarak yemekler sunmak için kullanılan yapılardı. Dikdörtgen şeklinde olan yapılar, çoğunlukla taştan yapılırdı.
Özellikle savaşlarda galip gelmek, hastalıklardan kurtulmak, felaketlerden korunmak için Zeus Altarı’nda, Zeus için kurbanlar kesilir, adaklar adanırmış.
İda Dağı efsanesi ve Zeus altarı hikayesi
Efsaneye göre tanrıların babası Zeus, Büyük Truva Savaşı’nı buradan, yani İda dağındaki Gargaros Tepesi‘nden takip eder. Öyle ki; Antik Çağ’da yaşamış İyonyalı ozan Homeros, İlyada destanında olaydan şu şekilde bahsetmiş.
Uçup giden tunç ayaklı, altın yeleli atların sırtında vardılar, canavarın anası, kaynağı bol İda’ya, Gargaran’daydı Zeus’un tapınağı, kokulu sunağı. İnsanları, tanrıların babası durdurdu, atları çözüp sürekli bir dumanla, koyu bir dumanla göz kamaştıran çalımıyla oturup dağın doruğuna, Troia’yı, Akalıların gemilerini süzdü.
Zeus Altarı’nın hikayesi bu kadar mı? Tabii ki hayır, Zeus Altarı, Zeus ile 9 eşinden ilki olan Hera’nın aşkına da şahit olmuş.
Hera, dosdoğru yürüdü Gargaran doruğuna, İda’nın en yüksek tepesiydi bu. Bulutları devşiren Zeus, onu gördü. Görür görmez aşk sardı düşünceli kafasını.
Zeus Altarı nerede?
Adatepe Köyü’ndeki Zeus Altarı‘na, Edremit Köfrezi’ndeki Küçükkuyu Beldesi’nden Kaz Dağları‘na doğru 3 km’lik bir yolculuktan sonra ulaşılıyor. Adatepe’ye gidermiş gibi gidin, sağ tarafta girişi görürsünüz.
Adatepe Zeytinyağı Müzesi
Adatepe Zeytinyağı Müzesi, ilk olarak 2001 yılında açmış kapılarını ziyaretçilerine. Zeytinyağının imalatı hakkında bilgi ve fikir sahibi olmak istiyorsanız Adatepe’deki bu müzenin size bunlardan fazlasıyla katacağına eminim.
Müze binası aslında bir fabrika. Uzun yıllar sabun üretiminde kullanılan bina daha sonraları 2001 yılına hazır olacak şekilde restore ederek günümüzdeki haline ulaşmasını sağlamış.
Zeytinyağı ve zeytinyağlı sabun gibi malzemelerin üretim aşamalarını, zeytinyağı üretiminde kullanılan zeytinyağı presleri, zeytin toplama aletleri ve muhafaza etmek için saklama kapları sergileniyor.
Her birinin önünde malzemeler ile ilgili ayrıntılı bilgi panoları bulabiliyorsunuz. Bilgi verme konusunda bu tip önemli unsurlardan kaçınılmamış.
Müze binasına girdiğinizde zeytinyağları korumak için kullanılan amfora tarzında kaplarla karşılaşırsınız. Zeytinyağlar uzun süre bekletildiklerinde rengi, tadı ve kokusunu yitirmeye müsait ürünler olduğundan yağın hava ile temasını azaltmak için ağzı dar, ortası geniş, dibi ise zamanla biriken tortuyu toplayabilmeye imkan tanıyan dar pişmiş kaplarda saklanırmış.
Müze iki katlı bir yapı. Hem üst kattan hem de aşağı kattan görebileceğiniz büyük bir kazan bulunuyor. Bu kazan sabun üretiminde kullanılıyormuş.
Kaynatılmış zeytinyağı içine sabuncu sodası denilen, zeytinyağın reaksiyona girerek katılaşması için kullanılan madde eklenir ve katılaşan sabun tahta kaplara dökülürmüş.
Soğumaya ve kurumaya bırakılan sabunlar raspa adı verilen düzeltici bir araçla düzeltilir, bıçaklarla kesilerek damgalanır ve hazır hale getirilirmiş.
Bu tarz birçok bilgiyi burada bulmanız mümkün. Müze çıkışınca meşakkatle üretilen sabun, zeytinyağı, şampuan, krem gibi zeytinyağlı ürünler satın alabileceğiniz bir dükkan da bulunuyor.
Adatepe Zeytinyağı Müzesi’nden bahsedip Adatepe’nin logosundan bahsetmemek olmaz. Kaz Dağları’nın eteklerinde eskiden Türklerle birlikte Rumlar da yaşarmış ve Rumlar mübadele döneminde göç etmek zorunda kalmışlar.
Rumla göç etmeye zorlanmadan önce Adatepe’de çok güzel bir kız yaşarmış, ismi Refika’ymış. Refika, eğlenceli, şen şakrak biriymiş.
Yunanistan’a göç edince, Adatepe Zeytinyağı’nın kurucuları Türklerin çok sevdiği bu kızı bulmaya gitmişler, lakin Refika’ya dair buldukları tek şey dükkanın birinde buldukları bir kadın resmiymiş.
Resmi getirmişler ve köyün yaşlılarına sormuşlar resimdeki kızın Refika olup olmadığını. Köylüler onaylayınca Adatepe Zeytinyağı’nın simgesi olmuş Refika.
Adatepe Zeytinyağı Müzesi giriş ücreti ve ziyaret saatleri nelerdir?
Adatepe Zeytinyağı Müzesi’nin girişi ücretsiz. Pazartesi dahil haftanın her günü 08:30 – 18:30 saatleri arasında ziyaret edebilirsiniz.
Adatepe Zeytinyağı Müzesi nerede ve nasıl gidilir?
Taş evlerin bulunduğu Adatepe Köyü ve Yeşilyurt Köyü’nü ziyarete gelenlerin uğradığı bir müzedir Adatepe Zeytinyağı Müzesi. İzmir Çanakkale yolu üzerinde yer alan müze Adatepe’ye 4,2km, Yeşilyurt Köyü’ne ise 3,9km uzaklıkta.
Adatepe Köyü nerede ve nasıl gidilir?
Edremit Körfezi’nin kuzeyinde, iç kısımda kalan Adatepe Köyü’ne ulaşım için Balıkesir Edremit Havalimanı’nı kullanabilirsiniz. Edremit Havalimanı Adatepe arası mesafe 48km (50dk).
Adatepe Zeytinyağı Müzesi’ne gelmeden Adatepe Köyü ve Zeus Altarı tabelalarını takip edin. Zeus Altarı girişini geçtikten sonra karşınıza çıkan köy Adatepe Köyü.
İstanbul’dan Adatepe’ye otobüs ile ulaşım da mümkün. Küçükkuyu’ya kadar birçok otobüs seferi bulunuyor. Küçükkuyu’dan Adatepe’ye ise otostop ile ulaşım sağlayabilirsiniz.
Ayvacık’a 35 km mesafede olan Adatepe’ye özel aracıyla gelmek isteyenler için belirtelim. Adatepe’nin Çanakkale’ye olan uzaklığı 100 km, İstanbul ile arasındaki mesafe 450 km, İzmir’e uzaklığı ise 230 km.
Sonuç
Kazdağları köylerinden biri olan bu köy, Kaz Dağları’nda olması nedeniyle oksijen oranı fazla olan yerlerden biri. Bunu sonuna kadar değerlendirin. Buraya kadar gelmişken Athena’nın şehri Assos Antik Kenti‘ni de ziyaret edin.
